Kwestia kobieca

ELIZA ORZESZKOWA (1841-1910):

Pisarka i publicystka, działaczka na rzecz emancypacji kobiet. Uczestniczyła w powstaniu styczniowym. Od 1869r. mieszkała w Grodnie. Współpracowała z wieloma czasopismami, prowadziła też rozległą korespondencję. Wyszła za mąż z konieczności za dużo starszego od siebie mężczyznę, potem uzyskała unieważnienie małżeństwa. Ukrywała w swym domu i przewoziła Romualda Traugutta do granicy Królestwa Polskiego. 

Dwukrotnie była kandydatką do nagrody Nobla. Opublikowała m. in. powieści: Nad Niemnem, Marta, Cham, zbiory nowel i opowiadań Z różnych sfer, Gloria victis. 

MARTA 

Powieść tendencyjna Elizy Orzeszkowej opublikowana na łamach "Tygodnika Mód i Powieści" w roku 1873 i w tymże roku wydana osobno w postaci książkowej. Poświęcona była tematyce tzw. kwestii kobiecej.

Powieść tendencyjna - to główna, obok noweli oraz tzw. sztuki z tezą, forma literacka, charakterystyczna dla wczesnego okresu pozytywizmu, obejmującego w Polsce lata 60. i 70. XIX wieku. Powieść tendencyjna miała przede wszystkim pełnić funkcje wychowawcze, dostarczając czytelnikom słusznych i właściwych, w przekonaniu autora, wzorców postaw i zachowań.

Zarys treści:

Główną bohaterką powieści jest Marta Świcka, która po śmierci męża urzędnika i utracie majątku została wraz ze swoją czteroletnią córeczką Jancią bez środków do życia. Bohaterka rozpoczyna poszukiwanie pracy, okazuje się jednak, że nie posiada wystarczającego wykształcenia i umiejętności praktycznych – zna francuski, ale w stopniu niewystarczającym, aby móc go uczyć lub z niego tłumaczyć, rysuje jedynie amatorsko, potrafi jedynie szyć ręcznie, a nie na maszynie. Problemem jest również dyskryminacja – na rynku pracy preferowani są mężczyźni oraz cudzoziemki. Po nieudanych próbach odnalezienia się w zawodzie nauczycielki (uczennica zna język lepiej od niej), tłumaczki (nie zna specjalistycznego słownictwa) i ilustratorki (brakuje jej umiejętności technicznych), Marta rozpoczyna pracę szwaczki w pracowni bielizny. Praca jest ciężka i nisko opłacana, ale i ją Marta w końcu traci. Bohaterka nie ma pieniędzy na lekarstwa i jedzenie dla chorej córeczki, posuwa się w końcu do drobnej kradzieży. Przyłapana, ucieka. Podczas tej ucieczki wpada pod koła konnego omnibusu i umiera. 

Bar w Folies-Bergère 
Édouard Manet

To obraz olejny namalowany w latach 1881–1882, a obecnie przechowywany w Courtauld Gallery w Londynie. Dzieło ma wymiary 96 cm wysokości i 130 cm szerokości. Jest to ostatnia wielka kompozycja malarza, opiewająca życie codzienne.

Manet zwraca uwagę na dwuznaczną społecznie sytuację kobiet. Dzięki zaburzeniu perspektywy widz ogląda bohaterkę w podwójnej roli: jest ona barmanką, której melancholia i dystans kontrastują z wielobarwnym wnętrzem słynnego paryskiego klubu muzycznego oraz damą do towarzystwa, która w lustrzanym odbiciu poufale nachyla się w stronę klienta.

MANUELA GRETKOWSKA (ur.1964r.)

Pisarka, felietonistka, scenarzystka filmowa, działaczka polityczna (założycielka Partii Kobiet); kilka lat spędziła za granicą, napisała m.in. My zdies' emigranty, Sceny z życia pozamałżeńskiego, Obywatelka.

OBYWATELKA

Wspaniała relacja z całego roku perypetii powstawania Partii Kobiet.
Gretkowska bardzo prosto i czytelnie pokazała jak najwolniej zmienia się mentalność społeczna i ludzka akceptacja. Ogrom informacji o tym, jak są traktowane kobiety w Polsce, zwłaszcza przez polityków i osoby z pierwszych stron gazet i tv. Jak to wygląda w innych krajach europejskich. Na co jesteśmy narażone na co dzień jeżeli chcemy mieć prawo głosu i decydowania o sobie.
Pierwszy raz od wieków kobiety stają się samodzielne.
Autorka ukazuje potencjał kobiet, zwykłych, skromnych, uczciwych dziewczyn oraz ich doświadczenie i mądrość życiową.
Najważniejsza końcowa puenta : mamy prawo głosu, a nie potrafimy przemówić w swojej obronie.