Na gorsze dni

                     

                                   Leśmian Bolesław

Trzy róże...

Woń róż, śpiew ptaków i dwie dusze znojne.
I dwa te ciała ukryte w zieleni.
I ten ład słońca wśród bezładu cieni,
I najście ciszy nagłe, niespokojne.
Woń róż, śpiew ptaków i dwie dusze znojne.

A jeśli jeszcze - prócz duszy i ciała -
Jest w tym ogrodzie jakaś róża trzecia.
Której purpura przetrwa snów stulecia.
To wszakże ona też nam w piersi pała
Ta róża trzecia - prócz duszy i ciała 

H.Poświatowska

*** (nie wiem co kocham bardziej...)

---

nie wiem co kocham bardziej

ciebie czy tęsknotę za tobą

czy pocałunki czy pragnienie pocałunków

pewne zaspokojenia

myślałam że już nigdy nie będę pisać wierszy

a teraz serce moje wezbrało miłością jak rzeka

i wystąpiło z brzegów – jak rzeka

i bystry potok porywa słowa

unosi słowa

i wszystkie mówią o mojej miłości o mojej tęsknocie

o pragnieniu moim odnawiającym się jak księżyc

gasnącym w słońcu twojego spojrzenia

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego

Wykład na Wydziale Polonistyki: 
– W języku polskim można zaprzeczyć przez zaprzeczenie, podwójne zaprzeczenie i potwierdzenie. Nie da się natomiast zaprzeczyć przez podwójne potwierdzenie. 
Na to głos z końca sali: 
– Dobra, dobra...

https://www.facebook.com/polszczyzna

Twardowski: Jest...

Jest jeszcze taka miłość

ślepa bo widoczna

jest szczęśliwe nieszczęście

pół radość pół rozpacz

ile to trzeba wierzyć

milczeć cierpieć nie pytać

skakać jak osioł do skrzynki pocztowej

żałować czego nie było

by dostać nic 

za wszystko

miej serce i nie patrz w serce

odstraszy cię kochać

Pasje

Ponglisch?

Czy w XXI wieku zapożyczenia nadal wzmacniają „kompleks zapóźnienia intelektualnego” Polaków? Uzasadnij swoje stanowisko, odwołując się do podanego tekstu, innego tekstu kultury oraz własnych doświadczeń komunikacyjnych.

Współczesne teksty publicystyczne czy popularnonaukowe (prace naukowe i terminologię zupełnie tu pomijam) roją się wprost od zapożyczeń, zwłaszcza przejętych bezpośrednio z angielskiego i francuskiego. Elitarni inteligenci z par synonimów takich jak: fundamentalny – podstawowy, profesjonalny – zawodowy, industrialny – przemysłowy, mentalny – umysłowy, repertuar – inwentarz, rezerwuar (np. środków) – zasób, partycypacja – udział, translacja – przekład itp. znacznie częściej niż inni wybierają wyraz obcy, czasem wręcz wyszukany (jak translacja).

Pod wpływem swych angielskich i francuskich odpowiedników [wyrazy] rdzennie polskie, a częściej jeszcze zapożyczone bezpośrednio lub pośrednio z łaciny, nabierają nowego znaczenia. Zmniejsza to komunikatywność, prowadzi nieraz do nieporozumień albo po prostu tylko zaskakuje odbiorcę i niepotrzebnie zatrzymuje jego uwagę na samej powierzchni tekstu. Kilka przykładów: „nie mam co do tego ewidencji empirycznej” – mówi pewien docent1, mając na myśli brak dowodów faktycznych, inny zaś przestrzega przed „skorumpowaniem jakiejś zasady” (czyli przed jej wypaczeniem) i postuluje ograniczenie jej pewnymi kwalifikacjami (chyba: zastrzeżeniami). Elita naszego kraju, a więc środowisko, którego obowiązkiem społecznym jest podtrzymanie tradycji kulturalnej, tak łatwo nieraz rezygnuje z nawiązywania do tej właśnie tradycji. Przecież na wyrobienie słownictwa ujmującego w polskie formy wyrazowe pojęcia niezbędne do formułowania refleksji o człowieku, narodzie, świecie złożyła się praca całych pokoleń myślących Polaków. Jeżeli ktoś nie zadaje sobie trudu wydobycia z pamięci tych wyrazów, a sięga po obce, które nasuwają się usłużnie, podpowiadane przez obcojęzyczne lektury, to tym samym wzmacnia nasz mniej czy bardziej uzasadniony kompleks zapóźnienia intelektualnego, częste u nas przekonanie o wtórności naszej myśli.

Na podstawie: Halina Kurkowska, Język ludzi myślących,

[w:] tejże, Polszczyzna ludzi myślących, wyb. i oprac. H. Jadacka, A. Markowski,

Warszawa 1991, s. 201-203 [pierwodruk w: „Polityka” 1978, nr 20, s. 8].

1 Docent – stanowisko samodzielnego pracownika naukowego w szkołach wyższych przyznawane osobom ze stopniem doktora lub doktora habilitowane


Pojęcia i terminy
 zapożyczenie, wyraz rodzimy
 synonim
 komunikatywność wypowiedzi
 kontekst kulturowy
Komentarz do zadania
Polecenie umożliwia dwa sposoby skonstruowania wypowiedzi: nie zgodzić się z myślą autorki lub uznać, że niektóre poglądy wyrażone w artykule są aktualne. Istotne w poleceniu jest słowo „nadal” określające czasowe granice problemu, o którym pisze autorka tekstu, oraz zwrócenie uwagi na datę publikacji tego tekstu (1978 rok).

Przykładowa realizacja (1)

1. Określenie problemu (odwołanie do załączonego tekstu).

Tekst Kurkowskiej powstał w 1978 roku, w czasach socjalizmu, gdy Europę Zachodnią i Wschodnią oddzielała żelazna kurtyna. Oznaczała ona zamknięcie granic nie tylko dla podróżujących, ale także znacznie ograniczyła przepływ myśli i informacji. Twórcy i naukowcy polscy mogli odczuwać swoisty kompleks zapóźnienia intelektualnego, gdyż mieli utrudniony dostęp do światowej nauki.

2. Postawienie tezy.

W XXI wieku zapożyczenia nie wzmacniają kompleksu zapóźnienia intelektualnego Polaków, są jedynie odbiciem czasów, w jakich żyjemy.

3. Argumentacja (Odwołanie do załączonego tekstu.Odwołanie do własnych doświadczeń. Odwołanie do tekstu kultury)

– Podane w artykule przykłady nadużywania zapożyczeń są dowodem pewnej maniery językowej charakterystycznej dla ówczesnej inteligencji (Kurkowska podaje przykład docenta). Autorka krytykuje tę manierę. Uważa, że „Zmniejsza to komunikatywność, prowadzi nieraz do nieporozumień albo po prostu tylko zaskakuje odbiorcę i niepotrzebnie zatrzymuje jego uwagę na samej powierzchni tekstu”.

– Zdaniem Kurkowskiej polska myśl nie jest wtórna wobec myśli świata zza żelaznej kurtyny, a polskie wyrazy nie są gorsze od zapożyczeń.

– Inteligencja ma obowiązek podtrzymania tradycji kulturowej, a jej częścią jest język.

Zapożyczenia w erze globalizacji nie są objawem kompleksów Polaków:

– wynikają z mody językowej na używanie obcych słów, szczególnie przez młodzież

– są efektem amerykanizacji kultury światowej i globalizacji

– są składnikiem wspólnego ludziom na całym świecie kodu (tzw. internacjonalizy), ułatwiają komunikowanie się.

Moda na zapożyczenia nie omija dziennikarzy, zwłaszcza sportowych. Używanie zapożyczeń jest tu swoistą konwencją. W artykułach prasowych o tematyce sportowej można np. przeczytać nie że bramkarz obronił strzał z rogu, ale że golkeeper obronił strzał z cornera. Dziennikarze sportowi używają zapożyczeń, aby podkreślić w ten sposób swój profesjonalizm i obycie w świecie sportu. Jest to sytuacja analogiczna do opisanej przez Kurkowską.

.

4. Podsumowanie.

Moda na używanie obcych słów nie jest nowa, np. w czasach baroku podnosiła status towarzyski osób używających zapożyczeń i świadczyła o ich erudycji. W czasach zaborów stosowanie obcych słów zamiast własnych było naganne i świadczyło o braku patriotyzmu. Dziś zapożyczenia stały się integralną częścią języka polskiego i trudno wyobrazić sobie opisanie świata bez zapożyczeń.

Kochać - jak to łatwo powiedzieć

Kochać - jak to łatwo powiedzieć 
Kochać - tylko to więcej nic 
Bo miłość jest niepokojem 
nie zna dnia, który da się powtórzyć. 

Nagle świat się mieści w Twoich oczach 
Już nie wiem czy Ciebie znam 
Chwile - kolorowe przeźrocza 
w jedno, szybko zmienia je czas. 

Kochać - jak to łatwo powiedzieć 
Kochać - tylko to, więcej nic... 
W tym słowie jest kolor nieba 
Ale także rdzawy pył gorzkich dni. 

...

A.Tylczyński

Wiosna w sercu

Przykład z matury ustnej - zagadnienie językowe

Dlaczego we współczesnej kulturze tak silna jest tendencja do skracania komunikatów? Omów zagadnienie na podstawie podanego fragmentu, wybranego tekstu kultury oraz własnych doświadczeń komunikacyjnych.

Ostatnio nie mam czasu nawet czytać wiadomości w internecie – wyznał pewien mój znajomy. Czytam tylko heady. Heady, czyli headline’y: nagłówki wiadomości. Trzeba je tylko kliknąć, żeby przeczytać cały artykuł.

Są one trochę jak zwiastun filmowy, który ma zachęcić do kupienia biletu na film; kliknięcie także przecież przekłada się na pieniądze. A żeby się przełożyło, heady muszą pobudzać ciekawość, wzburzać, intrygować, kusić – innymi słowy: muszą być retoryczne. Arystoteles, Kwintylian i Cyceron byliby zapewne pełni podziwu dla twórców owych headów, bo żeby zmieścić retoryczną maszynerię na przestrzeni zaledwie kilkunastu – kilkudziesięciu znaków, hasła, sloganu, jednego zdania lub jego równoważnika, trzeba być mistrzem dyscypliny.

Ale bywa różnie. Najprostszą formą skrócenia wiadomości jest obcięcie jej w połowie. I tak obserwujemy ostatnio modę na niekończenie zdań, a właściwie kończenie ich wielokropkiem. Na przykład: „Miała już dość krytyki. Zwolniła stylistkę. Postanowiła wypróbować…” Co takiego? Nagłówek działa na wyobraźnię. Może jakiś środek upiększający? Może po prostu lustro? Albo: Co się działo, gdy Pitt i McCounaghey odkryli, że są sąsiadami? Jeden drugiemu rzucił… Cóż mógł rzucić? Wyzwisko? Wizytówkę z adresem sprawdzonego hydraulika? Szczerze mówiąc, nie warto klikać. Odpowiedzi są o wiele bardziej banalne od tych, które podrzuci nam wyobraźnia.

Na podstawie: M. Rusinek, Szok, „Gazeta Wyborcza. Magazyn Krakowski”, 30 maja 2014, s 7.
Arystoteles -  grecki filozof, logik, żył w latach 384 p.n.e. – 322 p.n.e.
2 Marcus Fabius Quintilianus, rzymski retor, żył w latach 35 n.e. – 96 n.e.
3 Marcus Tullius Cicero, mówca rzymski, żył w latach 106 p.n.e. – 43 p.n.e.


Pojęcia i terminy
 komunikacja językowa
 funkcje tekstu
 perswazja językowa
Komentarz do zadania
Tekstami kultury przydatnymi do realizacji zadania mogą być np. zwiastuny filmowe, zapowiedzi wydawnicze, teksty reklam, instrukcje, CV, SMS-y oraz niektóre komunikaty internetowe.





 Przykładowa realizacja (1)

Wstęp

Współczesny człowiek żyje wśród wciąż rozrastającego się zbioru informacji. Chce szybko dotrzeć do interesujących go newsów. Jest też zainteresowany szybką wymianą tych informacji, a to umożliwiają mu nowoczesne technologie: Internet i telefonia komórkowa. Współczesne komunikaty są coraz bardziej zwięzłe.

Rozwinięcie

 W przywołanym tekście jest mowa o dużej liczbie komunikatów prasowych w Internecie, braku czasu na ich czytanie, a także o ich perswazyjności. Zdaniem Rusinka autorzy takich informacji wykazują się inwencją w uatrakcyjnianiu ich, by potencjalny czytelnik wybrał właśnie tę, a nie konkurencyjną wiadomość. Skracają więc zdania w tytułach albo kończą wielokropkiem, czyniąc je bardziej intrygującymi. Przekazują w krótkiej formie komunikat, a także zachęcają do przeczytania całego tekstu.

 Tendencja do skracania komunikatów widoczna jest w reklamie, której język jest sugestywny, sloganowy, oparty często na grach językowych i skojarzeniach o funkcji perswazyjnej. Rodzajem reklamy, w której widoczna jest tendencja do skracania komunikatów, są trailery filmowe, czyli zwiastuny premier kinowych. To krótkie filmy zmontowane z fragmentów filmu fabularnego, będące jego zapowiedzią. Trailery i teasery jako odmiany komunikatów reklamowych mają zaciekawić widzów i zachęcić ich do przyjścia do kina. Tak dzieje się właśnie w przypadku oficjalnego zwiastuna 1. sezonu serialu fantasy Gra o tron według prozy George'a R. R. Martina. W trwającej około minuty zapowiedzi zostały zebrane sceny, w postaci kilku sekwencji, prezentujące bohaterów siedmiu rodzin szlacheckich walczących o panowanie nad ziemiami krainy Westeros.

 Skracanie komunikatów widoczne jest także w komunikacji internetowej. Komunikowanie się za pomocą sieci internetowej (komunikatory, chat, IRC, e-mail itp.) ma charakter dwustronny. Wymiana informacji przebiega szybko, dynamicznie, co wymusza skracanie każdej informacji. Stosuje się w tym celu różnego rodzaju akronimy, np.: 3maj się (trzymaj się), 4U – for you (dla ciebie) czy zapis SMS-owy MSZ – moim skromnym zdaniem. Zarówno w e-mailach, jak i w SMS-ach „mówi się” szybko, w krótkiej formie, jak najmniejszym wysiłkiem, gdyż np. SMS-y często powstają w drodze do domu, szkoły lub są tworzone pod ławką w klasie. Różnego rodzaju akronimy, emotikony, skróty i skrótowce to modne środki wyrazu w języku młodzieży.

Zakończenie

Skracanie komunikatów w kulturze współczesnej jest spowodowane tym, że ich nadawcy chcą szybko i w atrakcyjnej formie dotrzeć do odbiorcy. Ważny jest też czas, który staje się cenny także dla odbiorców, dlatego też czytamy heady, oglądamy zwiastuny, a potem decydujemy o tym, który nagłówek „rozwinąć” i który film obejrzeć.




Jak widzicie, schemat odpowiedzi jest prosty: 
wstęp: nawiązanie do tematu, sformułowanie problemu,
rozwinięcie: odwołanie do załączonego tekstu, 
przywołanie tekstu kultury (reklama), 
odwołanie się do własnych doświadczeń (Internet),
zakończenie: wnioski, odpowiedź na pytanie postawione w temacie.

Więcej znajdziecie na:
http://www.cke.edu.pl/images/_EGZAMIN_MATURALNY_OD_2015/Materialy/20141026_Polski_ustny_Zbi%C3%B3r_zada%C5%84.pdf

Szkoła współpracy

Co już zrobiliśmy?


1.     Debaty i opracowanie ich wyników.

2.     Ankiety w sprawie godziny rozpoczynania lekcji.

3.     Konsultowanie zaopatrzenia sklepiku szkolnego.

4.     Konsultowanie grafiku i tematyki zajęć pozalekcyjnych.

5.     Wspólne prowadzenie blogu humanistycznego.

6.     Wycieczka do Krakowa jako nagroda za udział w konkursie, finansowana przez RR.

7.     Zaduszki Artystyczne.

8.     Wywiadówki: rodzic -  uczeń – nauczyciel.

9.     Nocny Maraton Filmowy.

10.            Szkolna gazeta.

11.            Konkurs „Pająki. Światy. Podłaźniki”.

12.            Powiatowy Przegląd Kolęd i Pastorałek.

13.            Włączenie się w akcję Loesje i Niceizacja  – warsztaty kreatywnego pisania i plakatowanie.

Co przed nami? 

14.            Przegląd Piosenki Anglojęzycznej.

15.            Spotkania RR i SU.

16.            Spotkania Dyrekcji z RR i SU.

17.            Udział przedstawicieli RR i SU w części posiedzeń RP.

18.            Propozycje zmian w Statucie i WSO.

19.            Uzyskanie  przez SU środków z wpłat na RR.

20.            Wymiana fotograficzna z Chinami.



21.     Powiatowy Konkurs „Czytanie Gałczyńskiego”.

22.      Festiwal Kolorów.

23.      Kawiarenka Widokowa (adaptacja pomieszczenia nad halą sportową).

24.      Obchody  70-lecia szkoły.

Matura ustna z języka polskiego

Matura ustna z języka polskiego

Czas trwania: 30 minut

Liczba punktów: 40

                                                               

Część I. Przygotowanie wypowiedzi monologowej:           wylosowanie zadania (złożonego z polecenia i tekstu kultury)            opracowanie wystąpienia (w postaci planu lub konspektu)           czas trwania: około 15 minut

   

Część II. Wygłoszenie wypowiedzi monologowej:         czas trwania: około 10 minut

                               

Część III. Rozmowa z zespołem egzaminacyjnym:         czas trwania: około 5 minut

                     

Jak dobrze zdać maturę ustną?

1.       Przeanalizuj uważnie temat. Zawiera on następujące elementy:

o   problem do rozważenia lub zagadnienie do omówienia, np. Czy…?; W jaki sposób…?, Jakie wizje…?;

o   zadanie do wykonania, np. Odpowiedz… Omów zagadnienie… Oceń…;

o   wskazanie obowiązkowego  tekstu, który posłuży do argumentacji:... odwołując się do..., na podstawie…;

o    określenie liczby i charakteru innych tekstów, którymi trzeba się posłużyć: … oraz innych wybranych przez siebie tekstów kultury; odwołując się do …, wybranego tekstu kultury i własnych doświadczeń komunikacyjnych, odwołując się do … oraz wybranych utworów literackich.

2.      Przemyśl problem wskazany w poleceniu i prześledź załączony tekst pod jego kątem.

3.      Sformułuj własne stanowisko wobec  problemu lub zagadnienia (zgodne z odczytaniem tekstu) – postaw tezę lub hipotezę interpretacyjną.

Teza to twierdzenie, które będziesz uzasadniać.

Hipoteza to przypuszczenie, które sprawdzisz, omawiając załączony tekst/fragment oraz przywołane teksty kultury.

4.      Uzasadnij swoje stanowisko – zgromadź i przedstaw argumenty, które potwierdzą przyjętą tezę lub pozwolą zweryfikować hipotezę. Muszą one wynikać z wnikliwej analizy i interpretacji załączonego utworu literackiego, tekstu ikonicznego lub tekstu językowego. Poszukaj w tekście przykładów, ilustrujących Twoje argumenty.

5.      Odwołaj się do innych tekstów kultury ( utworów literackich, filmów, obrazów itp.) i własnych doświadczeń, które pomogą Ci trafnie i rzeczowo uzasadnić przyjęte stanowisko. Omawiaj utwory, których treść dobrze pamiętasz. Zwróć uwagę, ile i jakiego typu teksty kultury musisz przywołać. Pamiętaj, że jeśli wylosowałeś tekst ikoniczny, musisz odwołać się do tekstów literackich.

6.      Pamiętaj o podsumowaniu, w którym sformułujesz wnioski.

7.       Buduj swoją wypowiedź konsekwentnie. Przygotuj plan lub konspekt:  uporządkuj logicznie argumenty i przykłady, które chcesz przywołać, wypunktuj wnioski, wyeksponuj najważniejsze stwierdzenia i połącz je z konkretnymi spostrzeżeniami lub cytatami. 

WSTĘP: ·        Wprowadzenie do tematu. ·        Sformułowanie tezy lub hipotezy interpretacyjnej/ określenie problemu.

ROZWINIĘCIE: ·        Przedstawienie argumentów, wynikających z analizy i interpretacji załączonego utworu literackiego, plastycznego, odczytania tekstu językowego  oraz z  przywołanych tekstów kultury. ·        Przywołanie przykładów.

ZAKOŃCZENIE: ·        Podsumowanie -  sformułowanie wniosków, nawiązanie do głównego problemu, odpowiedź na pytanie  postawione w temacie.

8.     Twoja wypowiedź powinna spełniać dwa warunki:

             – być dłuższym monologiem na temat określony w poleceniu;

             – stanowić formalną oraz znaczeniową całość.

            W przeciwnym wypadku otrzymasz za cały egzamin 0 punktów.

9.      Aktywnie uczestnicz w rozmowie z egzaminatorami – udzielaj konkretnych, precyzyjnych, wyczerpujących odpowiedzi, dbaj o kulturę języka, utrzymuj kontakt  wzrokowy z egzaminatorami.

Punktacja: Wartość merytoryczna wypowiedzi monologowej – 16 pkt. Organizacja wypowiedzi monologowej – 8 pkt.  Meritum wypowiedzi dialogowej i przestrzeganie zasad     uczestniczenia w rozmowie – 8 pkt. Styl i język wypowiedzi monologowej i dialogowej – łącznie – 8 pkt. Jeśli zdający nie otrzyma punktów za wartość merytoryczną wypowiedzi monologowej, nie otrzymuje punktów za organizację wypowiedzi monologowej oraz za styl i język.

Ustna próbna - faworyt :D

Ustna próbna -znak? ;)

Miłość

Jest miłość trudna
jak sól czy po prostu kamień do zjedzenia
jest przewidująca
taka co grób zamawia wciąż na dwie osoby
niedokładna jak uczeń co czyta po łebkach
jest cienka jak opłatek bo wewnątrz wzruszenie
Jest miłość wariatka egoistka gapa
jak jesień lekko chora z księżycem kłamczuchem
jest miłość co była ciałem a stała się duchem
i ta co nie odejdzie - bo znów niemożliwa

  J.Twardowski