czwartek, 21 marca 2019

Różne ujęcia motywu wiosny w kulturze

21 marca to pierwszy dzień wiosny i Światowy Dzień Poezji.







Różne oblicza wiosny w literaturze: 
·         F. Karpiński:  Do Justyny. Tęskność na wiosnę
·        .A. Mickiewicz: Pan Tadeusz
·         S. W. Reymont: Chłopi  
·         S. Żeromski:  Przedwiośnie
·         J. Lechoń: Herostrates
·         A. Słonimski:  Czarna wiosna
·         J. Tuwim:  Wiosna, Wiosna. Dytyramb
·         J. Kochanowski:  Serce roście


·         Mityczny czar wiosny:
  •   wielkie misterium przyrody, moment budzenia się natury do życia, czas cykliczny, mit o Demeter i Korze,
  •  uczucia, nastroje, idee: radość, nadzieje, odrodzenie, młodość.


Funkcjonowanie motywu:

  •           odradzanie się przyrody, budzenie się do życia, piękno świata, radość istnienia, miłość,
  •          fascynacja tajemnicą życia, jego biologicznym rytmem – od śmierci do narodzin,
  •         eksponowanie okresu młodości,
  •         młodzieńczy czas inicjacji, popęd seksualny, biologizm, erotyzm, nurt dionizyjski
  •         tematyka narodowa, przedwiośnie to czas oczekiwania, nadziei na przyjście wiosny, czyli odzyskanie niepodległości,
  • w języku - frazeologizm "mieć ...wiosen" dotyczy wieku młodych kobiet, dziewcząt, np. "Ona liczy 17 wiosen" ( w stosunku do starszych kobiet używa się innego określenia np. "Ona ma 70 zim").


Młodzi poeci o wiośnie:

A.      Witalizm i biologizm Skamandrytów:

Wiosna i Do krytyków J. Tuwima - witalizm, biologiczny dynamizm, bergsonizm.

B.      Poetycki skandal , dytyramb albo raczej antydytyramb – druga strona wiosennego kultu Erosa: Wiosna. Dytyramb Tuwima

Starzy poeci o wiośnie:

Wiosna Różewicza z 2002 roku (poeta miał wtedy 81 lat) nawiązuje do Wiosny Staffa z 1957 roku (który miał wtedy 79 lat).

Różewicz przyjaźnił się ze Staffem, napisał Appendix, czyli  poetyckie komentarze do ostatnich wierszy klasyka.


Wiosna Staffa
Wiosna Różewicza

siedzę w ogrodzie
 Wszystko jest stare odwiecznie
Tylko ja jestem młody
Jak własny wnuk
Jak wielu wnuków

Śmieją się ze mnie.
Ja też…

siedzę gdzieś
Wszystko jest stare odwiecznie
Wszystko jest stare
Ja tez jestem stary
Jak własny dziadek

Śmieją się ze mnie.
Ja też…

Wnioski:
·         topos ogrodu
·         rola śmiechu
·         funkcje motywu wiosny
·         poetycka  polemika



Różewicz umieścił Wiosnę obok Kowala Staffa w przygotowanym przez siebie zbiorze – czy w takim razie śmieszne są, jego zdaniem, marzenia o odbudowie moralnej człowieka?






B. Cybis: Pimavera

https://culture.pl/pl/dzielo/boleslaw-cybis-primavera

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz