NOTATKA Z LEKCJI

NASZ NARÓD JAK LAWA,

czyli obraz polskiego społeczeństwa oczami Mickiewicza

Społeczeństwo polskie, przedstawione w dramacie, można najlepiej scharakteryzować słowami jednego z bohaterów dzieła, Wysockiego:

„[…] Nasz naród jest jak lawa,

Z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa,

Lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi;

Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi”.

Tę warstwę twardą, suchą i plugawą stanowi tzw. elita, która nie interesuje się losami narodu i wyrzeka się polskości . Płonącym wnętrzem i rozgrzanym ogniem natomiast są Polacy - prawdziwi patrioci, którym nie są obojętne sprawy Polski i wykazują się ogromnym zaangażowaniem w obronie języka ojczystego.
Ten podział społeczeństwa widoczny jest w scenie VII dramatu „Salon Warszawski”. 

Już w pierwszej chwili można ujrzeć podział zebranego tam towarzystwa na dwie grupy: 

towarzystwo "stolikowe" i towarzystwo stojące przy drzwiach. 

Drugą cechą odróżniającą ich od siebie jest język, w którym rozmawiają – towarzystwo siedzące przy stolikach rozmawia po francusku, grupa przy drzwiach – po polsku.

Towarzystwo "stolikowe" składa się z osób wysoko postawionych: urzędników, dam, generałów, literatów i oficerów. Rozmawiają oni o tematach przyziemnych, jak bale, które już nie są tak wspaniałe jak za czasów bytności Nowosilcowa w Warszawie, czy o polskich wierszach, które uważają za nudne 
i trudne. Nie rozumieją ich, choć znają polską mowę.
Towarzystwo przy drzwiach, złożone z młodzieży i dwóch Starych Polaków, stanowi przeciwieństwo towarzystwa "stolikowego". Rozmawiają o sprawach ważnych dla kraju. Poruszają temat prześladowań na Litwie, krytykują zachowanie obecnej w salonie elity, ich bezmyślność i z żalem stwierdzają, że tacy, jak tamci niestety stoją na czele narodu. Ci, w odróżnieniu od "śmietanki towarzyskiej" przejmują się losami kraju i są świadomi tego, że muszą trzymać się razem, bo rozdzieleni - zginą.

          Monika Tempka