NOTATKA Z LEKCJI

                                          Co musimy zapamiętać z dzisiejszej lekcji?

JULIUSZ SŁOWACKI
Poeta, dramatopisarz, epistolograf, twórca filozofii genezyjskiej. Zaliczany do grona tak zwanych "trzech wieszczów romantycznych" (wraz z Adamem Mickiewiczem i Zygmuntem Krasińskim). W jego różnorodnej tematycznie i gatunkowo twórczości romantyzm polski osiągnął swe apogeum.

"GRÓB AGAMEMNONA"

Geneza

Inspiracją do jego napisania stał się pobyt autora w budowli, którą wówczas uważano za grobowiec króla Agamemnona (króla Argos i Myken, naczelnego wodza wojsk greckich pod Troją), a która po późniejszych badaniach okazała się być skarbcem Arteusza.

Budowa

Wiersz wyraźnie dzieli się na dwie części. Część pierwsza ma charakter luźnych refleksji, dotyczących własnej poezji, które poeta snuje w trakcie zwiedzania grobu Agamemnona. Druga część to bolesny rozrachunek z własnym narodem, któremu poeta pragnie uświadomić zarówno przyczyny klęski powstania listopadowego, jak i utraty niepodległości. 

Tematyka

- mitologia i historia Grecji;
- historia i losy Polski (porównanie ich z dziejami Grecji);
- wizja Polski idealnej;
- ocena Polski rzeczywistej;
- poeta o sobie samym ;
- zestawienie klęski powstania listopadowego z Cheroneą, gdzie w 338 r. p.n.e. Macedończycy pokonali Greków;
- przeciwstawienie współczesnemu pokoleniu Polaków bohaterskich obrońców wąwozu termopilskiego (Termopile to słynny wąwóz, w którym Spartanie pod wodzą Leonidasa w 480 r. p.n.e. bohatersko walczyli z Persami);
- przedstawienie wizji nowej Polski, której symbolem jest „posąg - z jednej bryły”; jest to państwo bez podziału społecznego, jednolite i oczyszczone z wad i nałogów, a także silne. Poeta wierzy, że Polska odzyska wolność;
- krytyka wad i lekkomyślności polskiej szlachty. 

                                                                                                                                                                   

"HYMN [SMUTNO MI, BOŻE!]"

Geneza

Wiersz ten powstał w czasie podróży morskiej poety do Aleksandrii. Słowacki był emigrantem, skazanym na życie z dala od ojczyzny. W czasie swoich podróży odwiedził m.in. Włochy, Grecję, Egipt, Palestynę. Jednak w ich trakcie wzrastało w nim poczucie oddalenia od kraju rodzinnego, poczucie samotności i opuszczenia. Utwór ten ukazuje obraz poety - tułacza oraz poety - pielgrzyma.

Budowa

Utwór ma charakter polemiczny i jest jeszcze jednym przykładem romantycznej niezgody na porządek świata. Jest też bardzo osobistym wyznaniem Polaka emigranta tęskniącego za ojczyzną. Tytuł wskazuje na podniosły charakter utworu. Podmiot liryczny wiersza mówi w pierwszej osobie liczby pojedynczej. Jest nim sam autor. Wiersz składa się z ośmiu zwrotek, z których każda kończy się słowami: „Smutno mi, Boże”.

Tematyka

Podmiot liryczny stwierdza, że wszystko co się dzieje dookoła jest dziełem Boga. Słowa "Smutno mi, Boże" określają wizerunek człowieka pogrążonego w smutku i melancholii. Świadomość przemijania i tęsknota do ojczyzny, do której nigdy nie wróci, sprawiają, że podmiot liryczny cierpi. Jest zrezygnowany i pogodzony ze swoim losem. Dziękuje również Bogu za stworzenie pięknego świata, ale stwierdza, że wszystkie te dary nie są w stanie ukoić jego rozpaczy. Mimo piękna i bogactwa, nie jest to krajobraz, który wędrowiec chciałby podziwiać, tęskni za innym, ma przeczucie, że go już nigdy nie ujrzy.

          Magdalena Mika